Met: Fernande de Korte, Anna Hakkens, Michalis Pichler, Petrus Hoosemans, Ernst van den Hemel (moderator)

(text: Marije Koens)

In een eeuw tijd is Un coup de dés jamais n'abolira le hasard mínstens drie keer verschenen. Echter wel in verschillende vormen en bij andere kunstenaars. Als eerst werd het in 1914 in dichtvorm gepubliceerd (met de ondertitel poéme) naar de uitgebreide aantekeningen en instructies van de destijds reeds overleden Stéphane Mallarmé.

In dit 'origineel', dat vaak als hermetisch en onvertaalbaar gekarakteriseerd is, experimenteert Mallarmé al vroeg met zeer afwijkende typografie en vrij vers.

Dat het werk onvertaalbaar zou zijn, heeft de Belgische kunstenaar Marcel Broodthaers er niet van weerhouden het gedicht te bewerken. Onder zijn naam verscheen in 1969 een tweede versie, deze keer met de ondertitel image. Broodthaers had het idee opgevat Mallarmé's bundel om te zetten in plastic art. In plaats van de woorden, treft men in image enkel nog zwarte balken aan. Broodthaers brengt hiermee een dialoog tussen de twee werken op gang.

Ook de Duitse kunstenaar Michalis Pichler heeft een poging gedaan het werk te 'vertalen'. Zijn bewerking verscheen in 2008/09 met de ondertitel sculpture. In zijn versie kan men bij het omslaan van de pagina's slechts nog de schaduwen van Mallarmé's woorden waarnemen: Pichler heeft de balken van Broodthaers 'uitgeknipt', de bladzijden onder elkaar geplaatst en een stuk ontworpen dat door de pianola afgespeeld kan worden. Speciaal voor deze avond heeft Perdu, met steun van het Goethe Instituut en het Pianolamuseum, een automatische piano beschikbaar gesteld waarmee Pichler zijn stuk zal demonstreren.

Welke dialoog of discussie wordt er tussen de drie werken aangegaan? Hoe refereren ze aan elkaar? Overtreffen ze elkaar in concept? Doen de latere werken geen afbreuk aan het origineel? Voegen de nieuwe kunstwerken iets toe of maken ze juist iets kapot? Dit soort vragen staan op deze avond centraal.

Fernande de Korte zal zowel het voorwoord als het gedicht van Mallarmé in het Frans voordragen (de Engelse vertaling wordt op de achtergrond geprojecteerd). Anna Hakkens zal daarna ingaan op de versie van Broodthaers. Vervolgens, zal Pichlers performance plaatsvinden, waarna de avond afgesloten wordt met een tafelgesprek o.l.v. Ernst van den Hemel, waarin de drie werken met elkaar vergeleken worden.

Aanvang: 20.30 uur; deur open: 20.00 uur

Stichting Perdu
Kloveniersburgwal 86
1012 CZ Amsterdam
Tel: 020 - 627 6295